जनक तिमिल्सिना
नेपाली लोक गायिकाको ‘फ्यान फलोइङ’ निकै चर्चा कमाएकी हिरोइनकोभन्दा कम छैन । सम्भवतः पारिश्रमिकका हिसाबले हिरोइनहरुको तुलनामा गायिकाको पारिश्रमिक राम्रो छ ।
त्यसैले त अहिले सांगीतिक आकाशमा लोक गायिकाहरुले नाम र दाम दुवै हिसाबले तहल्का पिटिरहेकै छन् । नेपालको लोक गायनको बजार नेपालको कुना कन्दरादेखि दर्जनौं देशहरुसम्म फैलिएको छ । देशदेखि विदेशसम्मको सांगीतिक यात्रामा यी गायिकाहरु खुबै रवाफ जमाइरहेका छन् ।
त्यसैले आज पश्चिम नेपालको धनगढीमा रहेकी गायिका एक हप्ता नबित्दैं न्युयोर्कमा नेपालीहरुमाझ गीत गाइरहेकी भेटिन्छिन् । यस्ता छन् अहिले चर्चामा रहेकामध्ये १० लोक गायिका र उनीहरुको आम्दानीः
विष्णु माझी
लोक गायनको क्षेत्रमा विष्णु माझीलाई स्वरकी ‘रानी’ मानिन्छ । स्याङ्जाको चापाकोट नगरपालिकाको खोरिया घाटमा जन्मिएकी उनका गीतहरु सुपरहिट छन् ।
स्टेज र सार्वजनिक कार्यक्रममा नदेखिने यी ‘भूमिगत’ गायिका नेपालकी महंगी लोक गायिका भएको ब्यवसायीहरु बताउँछन् ।
ग्रामिण पाखा पखेरीका सुसेली उनका गीत बने पनि उनको वास्तविक दुनियाँ स्टुडियो र घरसम्म मात्रै हो । उनले न त कुनै मिडियालाई अन्तर्वार्ता दिएकी छन् न त आधुनिक लोकगायिका झैं उनको फोटो नै सुट भएको छ ।
विष्णु स्टुडियो छिर्दा मुख ढाकेर छिर्छिन्, स्टुडियोमा गाउँदा त्यहाँको सिसालाई पनि पर्दाले ढाक्नुपर्छ । उनको अनुहार कसैले हेर्न पाउदैन ।
उनलाई बुटवलको महोत्सवबाट सुन्दरमणि अधिकारीले गायिका बनाउँछु भन्दैं काठमाडौं ल्याएका थिए ।
आज विष्णु देशकी सर्वाधिक महंगी तथा चर्चित गायिका बनेपनि उनको जीवन कसरी चलिरहेको छ कसैले अतोपतो पाउन सकेको छैन ।
उनको अवस्थाका बारेमा जानकारी हुनुपर्ने आवाज पछिल्लो समयमा जोडतोडका साथ उठिरहेको छ ।
उनी सर्वाधिक हिट त हुँदैं हुन, १० हजारभन्दा बढी गीत गाउने गायिकामा पनि पर्छिन । उनले प्रति गीतको १२ हजारदेखि ४० हजार रुपैयाँसम्म लिने गरेको बताइन्छ । उनको वार्षिक कमाइ लाखौं रुपैयाँ हुन्छ ।
टीका पुन
लोक गायनको दुनियाँमा सुर्खेतकी टीका पुनको स्थान अग्लै छ । वि.सं. २०५७ सालमा आफ्नो पहिलो गीत रेकर्ड गराएकी टीका अहिलेकी सर्वाधिक ब्यस्त लोक गायिका हुन् ।
उनले यो १५ वर्षको लोक गायन यात्रामा ४ हजार बढी गीत गाइसकेकी छिन् । एक गीत गाएको ७ हजार रुपैयाँ लिने उनका ब्यक्तिगत ४ वटा एल्बम बजारमा छन् ।
‘सलल बगेको भेरी...’, ‘जलेसी जमुना...’, ‘लालुपाते फूल...’, ‘क्षितिज पारी...’जस्ता चर्चित गीतकी गायिका टीकाले स्टेज शोहरुमा पनि शानदार प्रस्तुती दिने गरेकी छिन् । त्यसैले उनको माग देश र विदेशमा पनि निकै हुने गरेको छ ।
उनले स्वदेशमा एउटा शोबाट ३५ देखि ६० हजारसम्म कमाउछिन ।
‘देशका कार्यक्रममा हेरी–हेरी पारिश्रमिक लिने गरेकी छु,’ उनी भन्छिन्, ‘विदेशमा एउटा प्रस्तुती बापत २ देखि ३ लाखसम्म लिने गरेकी छु ।’
देवी घर्ति
बाग्लुग्ङ पाण्डवखानीको रमुवामा जन्मिएकी देवी घर्ति लोक गायन दुनियाँकी अर्की चर्चित गायिका हुन् ।
झण्डै ७ वटा एल्बम र ६ हजारजति गीतमा स्वर दिइसकेकी देवी घर्ति प्रत्येक महिनामा १५ देखि २० गीतमा आफ्नो स्वर दिइरहेकी हुन्छिन् ।
उनले खडग गर्बुजामगरको ‘बतासैले रुमाल फरर...’ भन्ने गीतबाट आफ्नो गायन सुरु गरेकी थिइन ।
एउटा गीतको ५ देखि ७ हजार पारिश्रमिकले लिने देवीले २०६१ सालबाट ब्यवसायिक गायन सुरु गरेकी हुन् ।
सामाजिक संघसंस्था र ब्यवसायिक गीतहरुअनुसार आफ्नो पारिश्रमिक फरक हुने बताउने उनी स्टेज शोमा भने देशभित्र ४० देखि ५० हजारसम्म लिन्छिन् ।
विदेशमा हुने स्टेज शोमा भने उनी १ हजार डलरसम्म लिने बताउछिन् ।
‘कार्यक्रमको प्रयोजन के हो ? भन्ने कुराले पनि केही फरक पर्छ,’ उनले नेपालीपत्रसँग भनिन्, ‘ब्यवसायिक र नाफामूलक कार्यक्रमबाट एक किमिसको पारिश्रमिक लिन्छु । सामाजिक कार्यका लागि गरिएको कार्यक्रमबाट लिने पारिश्रमिक फरक हुन्छ ।’
२०६३ मा ‘बिर्सिंयौ कि कुन्नि...’ गीत गाएपछि उनले कहिल्यै पछाडि हेर्नै परेको छैन । त्यसपछि उनका ‘फूलमा मौरी...’, ‘लालुपाते नुग्यो भुँइतिर...’, ‘हाँस्न सिकायौं...’, ‘पखाई गयौं...’ लगायतका गीतहरु निकै चर्चित बने ।
मुना थापामगर
गोर्खाको मनकामनामा जन्मिएकी हुन्, मुना थापामगर । लोक गायनको क्षेत्रमा उनको प्रभावशाली उपस्थिति छ । २०६१ सालमा गाउनकैं लागि गोरखाबाट काठमाडौं पसेकी हुन उनी ।
यही क्रममा उनले ‘चिसो चिसो हावा सरर....’ गीत गाएपछि उनको चर्चा आकाशिएको हो । त्यसपछि उनले पछि हेर्नु परेको छैन् । उनका ‘चरी बस्यो वरको डालीमा...’, ‘फोन गरेर पैसा सकियो...’, ‘पश्चिमीको रुप राम्रो पूर्वेलीको बोली...’ लगायतका गीत निकै हिट भएका थिए ।
विभिन्न देशहरुको मञ्चमा प्रस्तुती दिइसकेकी मुनाले अहिलेसम्म १५ सयभन्दा बढी गीतहरुमा आफ्नो सुमधुर स्वर दिइसकेकी छिन् ।
फेसबुकमा सर्वाधिक रुचाइएकी लोक गायिकामा पर्ने उनका ६ वटा एल्बम बजारमा छन् । उनले स्वर दिएका एल्बमको संख्या भने १५ सयभन्दा बढी छ ।
उनी स्वदेशको एक स्टेज कार्यक्रमबाट ३५ देखि ४० हजारसम्म पारिश्रमिक लिने गर्छिन । ‘विदेशमा भने देश र कार्यक्रमको प्रकृति हेरेर हुन्छ,’ उनले नेपालीपत्रसँग भनिन्, ‘विदेशका कार्यक्रमहरुबाट १ देखि डेढ लाखसम्म लिन्छु ।’
उनको स्वरमा रहेको जादूले देश/विदेशमा उनको प्रस्तुतीको माग बढिरहेको छ ।
सुनिता दुलाल
सिन्धुपाल्चोकमा जन्मेकी लोक गायिका सुनिता दुलाल कुनै समयमा इमेज टेलिभिजकी भिजे थिइन । उनले एकताका रेडियोमा समेत कार्यक्रम चलाइन् ।
‘तीज क्वीन’का रुपमा चिनिने सुनिताले दर्जनौं गीतहरुमा आफ्नो सुमधुर स्वर दिइसकेकी छिन् ।
२०५९/६० तिर पहिलो गीत ‘चेलीको माइतीघर...’ गाएर गायन यात्रा सुरु गरेकी उनी स्टेज शोहरुमा उल्कै माग हुने गायिकामा पर्छिन । उनले विश्वका ३५ भन्दा बढी देशहरुमा सांगीतिक प्रस्तुती दिइसकेकी छिन् ।
अविवाहिता सुनिताका ‘झुम्के फुली नाकैंमा बुलाकी ...,’ ‘आमाले पकाको मिठो खाना...’, ‘अब मैले पनि झुम्का लगाउँछु...’, ‘मेरो दिलैमा फूल्यौ निरमाया...’ जस्ता गीत निकै हिट भए ।
एउटा गीतबाट १५ देखि २० हजार लिने गर्छिन सुनिता । स्वदेशको कार्यक्रममा प्रस्तुती दिदा ३५ देखि ६० हजारसम्म लिने उनी विदेशका कार्यक्रमहरुमा प्रस्तुती दिदा भने १ लाख ५० हजारदेखि २ लाखसम्म पारिश्रमिक लिन्छिन् । कुनै महिनामा उनी मासिक रुपमा २५ देखि ३० लाखसम्म पनि कमाउछिन् भने कुनै महिना कमाइ नै हुँदैंन ।
रमाइलो त के भने यी गायिकाले लगाउने साडी पनि विदेशमा खुबै माग हुन्छ । उनका फ्यानहरुले ती साडी किन्न तछाड मछाड गर्छन् । यसैबाट पनि उनले प्रशस्त आम्दानी गर्छिन ।
रेखा शाह
‘सिमसिमे पानीमा...’ जस्तो लोकप्रिय गीतकी गायिका हुन्, रेखा शाह । २०४९ सालबाट गायनमा करिअर सुरु गरेकी रेखा धादिङमा जन्मिएकी हुन् ।
अहिले उनी काठमाडौंमा बस्दैं आएकी छिन् ।
झण्डै १ सय बढी गीत गाइसकेकी उनलाई अहिले सांगीतिक बजारमा सुन्दरी गायिकाका रुपमा चिन्ने गरिन्छ ।
आधुनिक गीतका ३ वटा गीति एल्बम निकालिसकेकी रेखा स्टेज कार्यक्रममा लागि भने आफूलाई ‘चुजी’ भन्न रुचाउछिन् ।
‘म आयोजक हेरेर मन परेका स्टेज कार्यक्रमहरु मात्र गर्छु,’ नेपालीपत्रसँगको कुराकानीमा रेखाले भनिन्, ‘त्यसैले म स्टेज कार्यक्रमहरुबाट राम्रो कमाउने गायिकामा पर्दिन् ।’
सेलेक्टेड कार्यक्रममा मात्र सहभागिता जनाउने यी गायिका देशभित्रका एक कार्यक्रममा लागि ३५ देखि ५० हजारसम्म लिन्छिन् ।
देशबाहिर भने उनी एक दिनको ५० हजारदेखि १ लाखसम्म लिने गरेको बताउँछिन् । विदेश जाँदा २/३ दिननै कार्यक्रममा हुने भएकाले उनको कमाइ त्यहीअनुसारमा वृद्धि हुँदैं जान्छ । उनले अरुको गीत भने गाएकी छैनन् ।
सन् २०१६ का लागि भने रेखाले विशेष कार्यक्रम ल्याउँदै छिन, विदेशमा बस्ने संगीत पारखीहरुका लागि । उनको नामको रेखा थापा फाउण्डेसनले सांगीतिक विश्व टुर गर्दैछ । ‘त्यो टुर विशेष हुनेछ,’ रेखाले सुनाइन्, ‘हामी संसारभर पुग्नेछौं । जहाँ नेपाली छन त्यहाँ त्यहाँ ।’
मञ्जु पाैडेल
गुल्मीमा जन्मेकी मञ्जु पौडेल ‘स्टेज क्वीन’का रुपमा नेपाली लोक संगीतको क्षेत्रमा चिनिन्छन् ।
स्टेज शोमा खुबै जमेकी यी गायिका विदेशमा हुने कार्यक्रमहरुमा पनि उतिकै ब्यस्त रहन्छिन् ।
‘तिमी लाइटर म भए चुरोट, धुँवा सरी फैलिएछ कुरो त...,’ ‘मनको तिर्खा मायाले मेटेको, तिमी हामी लुकेरै भेटेको...’ जस्ता हिट गीतकी गायिका मन्जु स्वेदशमा स्टेज शोबाट ४० देखि ५० हजारसम्म लिने गर्छिन ।
विदेशमा भने उनी एउटा स्टेज शोको १ लाखसम्म लिने गर्छिन ।
भन्छिन्, ‘म स्वदेशका महोत्सव र शोहरुमा उद्घोषण, गायन प्याकेजमै पनि गर्छु । त्यो हुँदा केही रकम बढी कमाउँछु । विदेशमा एउटा शो भन्दा बढी कार्यक्रमहरु भएमा त्यसका लागि रकम त्यही अनुसार लिन्छु ।’
‘मुखैले ठिक्क बनायौं...’ भन्ने उनको यस वर्षको तिज गीत पनि खुबै चर्चामा छ ।
५ वर्षदेखि गाउन सुरु गरेकी मञ्जुले दुई दर्जनभन्दा बढी गीत गाएका छिन् ।कुनै समय रेडियोमा काम गर्ने उनी चर्चित कार्यक्रम प्रस्तोताका रुपमा पनि चिनिने गरेकी छिन् ।
ज्योती मगर
ज्योती मगरको चर्चा गायनभन्दा बढी उनको हाउभाउ र नृत्यका कारण हुने गरेको छ । तर, ज्योती यसलाई अस्वीकार गर्छिन ।
अहिलेसम्म २ दर्जनबढी गीतहरुमा आफ्नो स्वर दिइसकेकी ज्योतीका ७ वटा एल्बम बजारमा छन् । देशभित्रका स्टेज शोहरुमा ३० हजारदेखि ५० हजारसम्म लिने उनी विदेशमा भने डेढदेखि दुई लाखसम्म लिने गर्छिन् ।
ज्योतीका ‘उही मुलाको सिन्की...’, ‘जिम्वाल बाउकी छोरी...’, ‘पिरतीमा दम छ...’, ‘मन किन टाढा भयो...’, ‘चौबन्दी चट्टै...’जस्ता गीतहरु खुबै हिट भएका छन् ।
वि.सं. २०६३ सालदेखि लोक गायनमा डेब्यु गरेकी ज्योती रोल्पा नुवागाउँकी हुन् । मासिक आम्दानी भने एकै किसिमको नभएको बताउँने ज्योतीको खल्तीमा कहिले मासिक ५/६ लाखसम्म भित्रिन्छ ।
भन्छिन्, ‘मासिक कमाइ एकै किसिमको हुँदैंन । कहिले ५/६ लाखसम्म कमाइन्छ । कहिले खाली बस्दा उल्टै आफ्नो खल्तीबाट पैसा खर्च गर्नु परिरहेको हुन्छ ।’
ज्योतीको माग पनि पछिल्लो समयमा लोक बजारमा उल्लेख्य छ । स्टेजमा ज्योतीको नृत्यको माग पनि उत्तिकै बढी छ । देश विदेशमा ब्यापक चर्चा र विवाद पनि हुने गरेको छ उनको । तर, उनी यी सबैका बाबजुद पनि स्टेज कार्यक्रमहरुमा उत्तिकै जमेकी छिन् ।
रमिला न्यौपाने
रमिला न्यौपाने पनि लोक दोहोरी दुनियाँकी परिचित गायिका हुन् । सिन्धुपाल्चोक बाँडेगाउकी रमिला सिजनमा प्रायः ब्यस्त रहन्छिन् ।
उनी काठमाडौं बाहिरका स्वदेशी कार्यक्रममा स्टेजमा गीत गाएको एक दिनको २५ देखि ३० हजार रुपैयाँ लिन्छिन् ।
देशबाहिरका लागि भने उनी एक कार्यक्रमको १ देखि डेढ लाख रुपैयाँ लिने गर्छिन । प्रायः आफ्ना मात्र गीत गाउने रमिलाले अहिलेसम्म झण्डै ७० भन्दा बढी गीतमा स्वर दिइसकेकी छन् ।
उनको सर्वाधिक चर्चित गीत भने ‘झमझम दर्कियो पानी...’ हो ।
यही गीतले रमिलाको भविष्यलाई लोक दोहोरी दुनियाँमा स्थापित गरिदिएको छ । रमिलाका अहिलेसम्म १७ वटा एल्बम बजारमा आइसकेका छन् ।
जानकी तारमीमगर
गायिका जानकी तारमीमगर नयाँ पुस्ताकी चलेकी लोक गायिकामा पर्छिन ।
सुर्खेत स्थायी घर भएकी यी गायिका विं.सं. २०६७ सालबाट यो क्षेत्रमा प्रवेश गरेको भएता पनि उनको चर्चा चाँडै चुलिएको छ ।
‘कार किनेर ल्याउ माया....’, भन्ने उनको गीत तीन वर्षदेखि लगातार चर्चामा छ । यसबाहेक उनले ‘जता हावा उतै चल्छ हुरी...’, ‘पानी पुरी...’,लगायतका २ दर्जन बढी गीतहरु गाइसकेकी छिन् ।
१० वटा एल्बममा निकालिसकेकी जानकी नेपालमा स्टेज शोबाट २५ हजारदेखि ३५ हजारसम्म लिन्छिन् ।
देशबाहिरका कार्यक्रमहरुका लागि भने उनले ७० हजारदेखि १ लाखसम्म लिने गरेको बताउँछिन् ।
भन्छिन्, ‘म भर्खरै अगाडि बढ्न खोजिरहेको गायिका हुँ, मैले स्रोता/दर्शकको राम्रो माया पाइरहेकी छु । त्यही नै मेरो सबैभन्दा ठूलो कमाइ हो ।’
त्यसैले त अहिले सांगीतिक आकाशमा लोक गायिकाहरुले नाम र दाम दुवै हिसाबले तहल्का पिटिरहेकै छन् । नेपालको लोक गायनको बजार नेपालको कुना कन्दरादेखि दर्जनौं देशहरुसम्म फैलिएको छ । देशदेखि विदेशसम्मको सांगीतिक यात्रामा यी गायिकाहरु खुबै रवाफ जमाइरहेका छन् ।
त्यसैले आज पश्चिम नेपालको धनगढीमा रहेकी गायिका एक हप्ता नबित्दैं न्युयोर्कमा नेपालीहरुमाझ गीत गाइरहेकी भेटिन्छिन् । यस्ता छन् अहिले चर्चामा रहेकामध्ये १० लोक गायिका र उनीहरुको आम्दानीः
विष्णु माझी
लोक गायनको क्षेत्रमा विष्णु माझीलाई स्वरकी ‘रानी’ मानिन्छ । स्याङ्जाको चापाकोट नगरपालिकाको खोरिया घाटमा जन्मिएकी उनका गीतहरु सुपरहिट छन् ।स्टेज र सार्वजनिक कार्यक्रममा नदेखिने यी ‘भूमिगत’ गायिका नेपालकी महंगी लोक गायिका भएको ब्यवसायीहरु बताउँछन् ।
ग्रामिण पाखा पखेरीका सुसेली उनका गीत बने पनि उनको वास्तविक दुनियाँ स्टुडियो र घरसम्म मात्रै हो । उनले न त कुनै मिडियालाई अन्तर्वार्ता दिएकी छन् न त आधुनिक लोकगायिका झैं उनको फोटो नै सुट भएको छ ।
विष्णु स्टुडियो छिर्दा मुख ढाकेर छिर्छिन्, स्टुडियोमा गाउँदा त्यहाँको सिसालाई पनि पर्दाले ढाक्नुपर्छ । उनको अनुहार कसैले हेर्न पाउदैन ।
उनलाई बुटवलको महोत्सवबाट सुन्दरमणि अधिकारीले गायिका बनाउँछु भन्दैं काठमाडौं ल्याएका थिए ।
आज विष्णु देशकी सर्वाधिक महंगी तथा चर्चित गायिका बनेपनि उनको जीवन कसरी चलिरहेको छ कसैले अतोपतो पाउन सकेको छैन ।
उनको अवस्थाका बारेमा जानकारी हुनुपर्ने आवाज पछिल्लो समयमा जोडतोडका साथ उठिरहेको छ ।
उनी सर्वाधिक हिट त हुँदैं हुन, १० हजारभन्दा बढी गीत गाउने गायिकामा पनि पर्छिन । उनले प्रति गीतको १२ हजारदेखि ४० हजार रुपैयाँसम्म लिने गरेको बताइन्छ । उनको वार्षिक कमाइ लाखौं रुपैयाँ हुन्छ ।
टीका पुन
लोक गायनको दुनियाँमा सुर्खेतकी टीका पुनको स्थान अग्लै छ । वि.सं. २०५७ सालमा आफ्नो पहिलो गीत रेकर्ड गराएकी टीका अहिलेकी सर्वाधिक ब्यस्त लोक गायिका हुन् । उनले यो १५ वर्षको लोक गायन यात्रामा ४ हजार बढी गीत गाइसकेकी छिन् । एक गीत गाएको ७ हजार रुपैयाँ लिने उनका ब्यक्तिगत ४ वटा एल्बम बजारमा छन् ।
‘सलल बगेको भेरी...’, ‘जलेसी जमुना...’, ‘लालुपाते फूल...’, ‘क्षितिज पारी...’जस्ता चर्चित गीतकी गायिका टीकाले स्टेज शोहरुमा पनि शानदार प्रस्तुती दिने गरेकी छिन् । त्यसैले उनको माग देश र विदेशमा पनि निकै हुने गरेको छ ।
उनले स्वदेशमा एउटा शोबाट ३५ देखि ६० हजारसम्म कमाउछिन ।
‘देशका कार्यक्रममा हेरी–हेरी पारिश्रमिक लिने गरेकी छु,’ उनी भन्छिन्, ‘विदेशमा एउटा प्रस्तुती बापत २ देखि ३ लाखसम्म लिने गरेकी छु ।’
देवी घर्ति
बाग्लुग्ङ पाण्डवखानीको रमुवामा जन्मिएकी देवी घर्ति लोक गायन दुनियाँकी अर्की चर्चित गायिका हुन् ।
झण्डै ७ वटा एल्बम र ६ हजारजति गीतमा स्वर दिइसकेकी देवी घर्ति प्रत्येक महिनामा १५ देखि २० गीतमा आफ्नो स्वर दिइरहेकी हुन्छिन् ।
उनले खडग गर्बुजामगरको ‘बतासैले रुमाल फरर...’ भन्ने गीतबाट आफ्नो गायन सुरु गरेकी थिइन ।
एउटा गीतको ५ देखि ७ हजार पारिश्रमिकले लिने देवीले २०६१ सालबाट ब्यवसायिक गायन सुरु गरेकी हुन् ।
सामाजिक संघसंस्था र ब्यवसायिक गीतहरुअनुसार आफ्नो पारिश्रमिक फरक हुने बताउने उनी स्टेज शोमा भने देशभित्र ४० देखि ५० हजारसम्म लिन्छिन् ।
विदेशमा हुने स्टेज शोमा भने उनी १ हजार डलरसम्म लिने बताउछिन् ।
‘कार्यक्रमको प्रयोजन के हो ? भन्ने कुराले पनि केही फरक पर्छ,’ उनले नेपालीपत्रसँग भनिन्, ‘ब्यवसायिक र नाफामूलक कार्यक्रमबाट एक किमिसको पारिश्रमिक लिन्छु । सामाजिक कार्यका लागि गरिएको कार्यक्रमबाट लिने पारिश्रमिक फरक हुन्छ ।’
२०६३ मा ‘बिर्सिंयौ कि कुन्नि...’ गीत गाएपछि उनले कहिल्यै पछाडि हेर्नै परेको छैन । त्यसपछि उनका ‘फूलमा मौरी...’, ‘लालुपाते नुग्यो भुँइतिर...’, ‘हाँस्न सिकायौं...’, ‘पखाई गयौं...’ लगायतका गीतहरु निकै चर्चित बने ।
मुना थापामगर
गोर्खाको मनकामनामा जन्मिएकी हुन्, मुना थापामगर । लोक गायनको क्षेत्रमा उनको प्रभावशाली उपस्थिति छ । २०६१ सालमा गाउनकैं लागि गोरखाबाट काठमाडौं पसेकी हुन उनी । यही क्रममा उनले ‘चिसो चिसो हावा सरर....’ गीत गाएपछि उनको चर्चा आकाशिएको हो । त्यसपछि उनले पछि हेर्नु परेको छैन् । उनका ‘चरी बस्यो वरको डालीमा...’, ‘फोन गरेर पैसा सकियो...’, ‘पश्चिमीको रुप राम्रो पूर्वेलीको बोली...’ लगायतका गीत निकै हिट भएका थिए ।
विभिन्न देशहरुको मञ्चमा प्रस्तुती दिइसकेकी मुनाले अहिलेसम्म १५ सयभन्दा बढी गीतहरुमा आफ्नो सुमधुर स्वर दिइसकेकी छिन् ।
फेसबुकमा सर्वाधिक रुचाइएकी लोक गायिकामा पर्ने उनका ६ वटा एल्बम बजारमा छन् । उनले स्वर दिएका एल्बमको संख्या भने १५ सयभन्दा बढी छ ।
उनी स्वदेशको एक स्टेज कार्यक्रमबाट ३५ देखि ४० हजारसम्म पारिश्रमिक लिने गर्छिन । ‘विदेशमा भने देश र कार्यक्रमको प्रकृति हेरेर हुन्छ,’ उनले नेपालीपत्रसँग भनिन्, ‘विदेशका कार्यक्रमहरुबाट १ देखि डेढ लाखसम्म लिन्छु ।’
उनको स्वरमा रहेको जादूले देश/विदेशमा उनको प्रस्तुतीको माग बढिरहेको छ ।
सुनिता दुलाल
सिन्धुपाल्चोकमा जन्मेकी लोक गायिका सुनिता दुलाल कुनै समयमा इमेज टेलिभिजकी भिजे थिइन । उनले एकताका रेडियोमा समेत कार्यक्रम चलाइन् ।‘तीज क्वीन’का रुपमा चिनिने सुनिताले दर्जनौं गीतहरुमा आफ्नो सुमधुर स्वर दिइसकेकी छिन् ।
२०५९/६० तिर पहिलो गीत ‘चेलीको माइतीघर...’ गाएर गायन यात्रा सुरु गरेकी उनी स्टेज शोहरुमा उल्कै माग हुने गायिकामा पर्छिन । उनले विश्वका ३५ भन्दा बढी देशहरुमा सांगीतिक प्रस्तुती दिइसकेकी छिन् ।
अविवाहिता सुनिताका ‘झुम्के फुली नाकैंमा बुलाकी ...,’ ‘आमाले पकाको मिठो खाना...’, ‘अब मैले पनि झुम्का लगाउँछु...’, ‘मेरो दिलैमा फूल्यौ निरमाया...’ जस्ता गीत निकै हिट भए ।
एउटा गीतबाट १५ देखि २० हजार लिने गर्छिन सुनिता । स्वदेशको कार्यक्रममा प्रस्तुती दिदा ३५ देखि ६० हजारसम्म लिने उनी विदेशका कार्यक्रमहरुमा प्रस्तुती दिदा भने १ लाख ५० हजारदेखि २ लाखसम्म पारिश्रमिक लिन्छिन् । कुनै महिनामा उनी मासिक रुपमा २५ देखि ३० लाखसम्म पनि कमाउछिन् भने कुनै महिना कमाइ नै हुँदैंन ।
रमाइलो त के भने यी गायिकाले लगाउने साडी पनि विदेशमा खुबै माग हुन्छ । उनका फ्यानहरुले ती साडी किन्न तछाड मछाड गर्छन् । यसैबाट पनि उनले प्रशस्त आम्दानी गर्छिन ।
रेखा शाह
‘सिमसिमे पानीमा...’ जस्तो लोकप्रिय गीतकी गायिका हुन्, रेखा शाह । २०४९ सालबाट गायनमा करिअर सुरु गरेकी रेखा धादिङमा जन्मिएकी हुन् ।
अहिले उनी काठमाडौंमा बस्दैं आएकी छिन् ।
झण्डै १ सय बढी गीत गाइसकेकी उनलाई अहिले सांगीतिक बजारमा सुन्दरी गायिकाका रुपमा चिन्ने गरिन्छ ।आधुनिक गीतका ३ वटा गीति एल्बम निकालिसकेकी रेखा स्टेज कार्यक्रममा लागि भने आफूलाई ‘चुजी’ भन्न रुचाउछिन् ।
‘म आयोजक हेरेर मन परेका स्टेज कार्यक्रमहरु मात्र गर्छु,’ नेपालीपत्रसँगको कुराकानीमा रेखाले भनिन्, ‘त्यसैले म स्टेज कार्यक्रमहरुबाट राम्रो कमाउने गायिकामा पर्दिन् ।’
सेलेक्टेड कार्यक्रममा मात्र सहभागिता जनाउने यी गायिका देशभित्रका एक कार्यक्रममा लागि ३५ देखि ५० हजारसम्म लिन्छिन् ।
देशबाहिर भने उनी एक दिनको ५० हजारदेखि १ लाखसम्म लिने गरेको बताउँछिन् । विदेश जाँदा २/३ दिननै कार्यक्रममा हुने भएकाले उनको कमाइ त्यहीअनुसारमा वृद्धि हुँदैं जान्छ । उनले अरुको गीत भने गाएकी छैनन् ।
सन् २०१६ का लागि भने रेखाले विशेष कार्यक्रम ल्याउँदै छिन, विदेशमा बस्ने संगीत पारखीहरुका लागि । उनको नामको रेखा थापा फाउण्डेसनले सांगीतिक विश्व टुर गर्दैछ । ‘त्यो टुर विशेष हुनेछ,’ रेखाले सुनाइन्, ‘हामी संसारभर पुग्नेछौं । जहाँ नेपाली छन त्यहाँ त्यहाँ ।’
मञ्जु पाैडेल
गुल्मीमा जन्मेकी मञ्जु पौडेल ‘स्टेज क्वीन’का रुपमा नेपाली लोक संगीतको क्षेत्रमा चिनिन्छन् ।स्टेज शोमा खुबै जमेकी यी गायिका विदेशमा हुने कार्यक्रमहरुमा पनि उतिकै ब्यस्त रहन्छिन् ।
‘तिमी लाइटर म भए चुरोट, धुँवा सरी फैलिएछ कुरो त...,’ ‘मनको तिर्खा मायाले मेटेको, तिमी हामी लुकेरै भेटेको...’ जस्ता हिट गीतकी गायिका मन्जु स्वेदशमा स्टेज शोबाट ४० देखि ५० हजारसम्म लिने गर्छिन ।
विदेशमा भने उनी एउटा स्टेज शोको १ लाखसम्म लिने गर्छिन ।
भन्छिन्, ‘म स्वदेशका महोत्सव र शोहरुमा उद्घोषण, गायन प्याकेजमै पनि गर्छु । त्यो हुँदा केही रकम बढी कमाउँछु । विदेशमा एउटा शो भन्दा बढी कार्यक्रमहरु भएमा त्यसका लागि रकम त्यही अनुसार लिन्छु ।’
‘मुखैले ठिक्क बनायौं...’ भन्ने उनको यस वर्षको तिज गीत पनि खुबै चर्चामा छ ।
५ वर्षदेखि गाउन सुरु गरेकी मञ्जुले दुई दर्जनभन्दा बढी गीत गाएका छिन् ।कुनै समय रेडियोमा काम गर्ने उनी चर्चित कार्यक्रम प्रस्तोताका रुपमा पनि चिनिने गरेकी छिन् ।
ज्योती मगर
ज्योती मगरको चर्चा गायनभन्दा बढी उनको हाउभाउ र नृत्यका कारण हुने गरेको छ । तर, ज्योती यसलाई अस्वीकार गर्छिन ।
अहिलेसम्म २ दर्जनबढी गीतहरुमा आफ्नो स्वर दिइसकेकी ज्योतीका ७ वटा एल्बम बजारमा छन् । देशभित्रका स्टेज शोहरुमा ३० हजारदेखि ५० हजारसम्म लिने उनी विदेशमा भने डेढदेखि दुई लाखसम्म लिने गर्छिन् ।
ज्योतीका ‘उही मुलाको सिन्की...’, ‘जिम्वाल बाउकी छोरी...’, ‘पिरतीमा दम छ...’, ‘मन किन टाढा भयो...’, ‘चौबन्दी चट्टै...’जस्ता गीतहरु खुबै हिट भएका छन् ।
वि.सं. २०६३ सालदेखि लोक गायनमा डेब्यु गरेकी ज्योती रोल्पा नुवागाउँकी हुन् । मासिक आम्दानी भने एकै किसिमको नभएको बताउँने ज्योतीको खल्तीमा कहिले मासिक ५/६ लाखसम्म भित्रिन्छ ।
भन्छिन्, ‘मासिक कमाइ एकै किसिमको हुँदैंन । कहिले ५/६ लाखसम्म कमाइन्छ । कहिले खाली बस्दा उल्टै आफ्नो खल्तीबाट पैसा खर्च गर्नु परिरहेको हुन्छ ।’
ज्योतीको माग पनि पछिल्लो समयमा लोक बजारमा उल्लेख्य छ । स्टेजमा ज्योतीको नृत्यको माग पनि उत्तिकै बढी छ । देश विदेशमा ब्यापक चर्चा र विवाद पनि हुने गरेको छ उनको । तर, उनी यी सबैका बाबजुद पनि स्टेज कार्यक्रमहरुमा उत्तिकै जमेकी छिन् ।
रमिला न्यौपाने
रमिला न्यौपाने पनि लोक दोहोरी दुनियाँकी परिचित गायिका हुन् । सिन्धुपाल्चोक बाँडेगाउकी रमिला सिजनमा प्रायः ब्यस्त रहन्छिन् ।उनी काठमाडौं बाहिरका स्वदेशी कार्यक्रममा स्टेजमा गीत गाएको एक दिनको २५ देखि ३० हजार रुपैयाँ लिन्छिन् ।
देशबाहिरका लागि भने उनी एक कार्यक्रमको १ देखि डेढ लाख रुपैयाँ लिने गर्छिन । प्रायः आफ्ना मात्र गीत गाउने रमिलाले अहिलेसम्म झण्डै ७० भन्दा बढी गीतमा स्वर दिइसकेकी छन् ।
उनको सर्वाधिक चर्चित गीत भने ‘झमझम दर्कियो पानी...’ हो ।
यही गीतले रमिलाको भविष्यलाई लोक दोहोरी दुनियाँमा स्थापित गरिदिएको छ । रमिलाका अहिलेसम्म १७ वटा एल्बम बजारमा आइसकेका छन् ।
जानकी तारमीमगर
गायिका जानकी तारमीमगर नयाँ पुस्ताकी चलेकी लोक गायिकामा पर्छिन ।
सुर्खेत स्थायी घर भएकी यी गायिका विं.सं. २०६७ सालबाट यो क्षेत्रमा प्रवेश गरेको भएता पनि उनको चर्चा चाँडै चुलिएको छ ।
‘कार किनेर ल्याउ माया....’, भन्ने उनको गीत तीन वर्षदेखि लगातार चर्चामा छ । यसबाहेक उनले ‘जता हावा उतै चल्छ हुरी...’, ‘पानी पुरी...’,लगायतका २ दर्जन बढी गीतहरु गाइसकेकी छिन् ।
१० वटा एल्बममा निकालिसकेकी जानकी नेपालमा स्टेज शोबाट २५ हजारदेखि ३५ हजारसम्म लिन्छिन् ।
देशबाहिरका कार्यक्रमहरुका लागि भने उनले ७० हजारदेखि १ लाखसम्म लिने गरेको बताउँछिन् ।
भन्छिन्, ‘म भर्खरै अगाडि बढ्न खोजिरहेको गायिका हुँ, मैले स्रोता/दर्शकको राम्रो माया पाइरहेकी छु । त्यही नै मेरो सबैभन्दा ठूलो कमाइ हो ।’
0 comments:
Post a Comment